دنده و روغن دنده:

دنده‌ها جهت افزایش گشتاور، انتقال حرکت و نیرو از یک محور گرداننده به محور دیگر یا از محور گرداننده به یک جز رفت و برگشتی، از طریق درگیر شدن دنده‌ها، تغییر سرعت و جهت حرکت استفاده می‌شوند. انرژی از یک منبع نیرو به کمک دنده‌ها و با تغییر سرعت، جهت و گشتاور به یک مقصد نهایی مانند چرخ‌ها منتقل می‌شود. این دنده‌ها شامل انتقال دنده‌ها، گردنده‌ها و افزاینده‌های قدرت است. برای حفظ حرکت نرم و روان چرخ‌ها و محورها، باید روانکاری مناسبی انجام شود. روغن مورد نیاز این اجزا می‌تواند در محفظه‌های جداگانه یا در یک مخزن یک‌پارچه (جعبه دنده) استفاده شود.

از نمونه های دیگر محصولات پارتاک شیمی می توان به روغن حل شونده نساجی اشاره کرد.

هدف از این روانکاری دنده ها و استفاده از روغن دنده ،جلوگیری از لغزش بین دندانه ها و جدا نگه داشتن سطوح فلزی که روی یکدیگر حرکت میکنند ،کاهش ضریب اصکاک و سایش ،ممانعت از خوردگی جلوگیری از افزایش دما ،کاهش سرو صدا در حین کار ،تعویض راحت دنده در درجه حرارت های پایین عملکرد برای دنده های غیر اتوماتیک ،بهبود انتقال حرارت ،فراهم آوردن شرایط نرم و آسان برای انتقال قدرت توسط دنده ها و در نهایت افزایش طول عمر دنده ها است.
برای پیشگیری از مشکلاتی مانند سایش دنده‌ها، خراب شدن زودرس دنده‌ها و جلوگیری از افتادن روی اجزای تحت فشار زیاد، انتخاب روغن مناسب برای دنده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

انتخاب روغن مناسب برای دنده‌ها بستگی به نوع دنده و شرایط کاری آن دارد.در هنگام انتخاب روانکار برای استفاده در دنده موارد زیر را باید در نظر گرفت :

• نوع دنده و اجزای سازنده ی دنده آن
• شرایط عملکرد (سرعت لغزش ،غلتش ،نوع م مقدار بار ،درجه حرارت)
• شرایط محیط عملکرد
• نوع کاربرد